Reactie van Disciplineoverleggen Letteren en Geesteswetenschappen (DLG), Wijsbegeerte (DWB) en Godgeleerdheid (DGO)
Open Access van wetenschappelijke publicaties kan rekenen op brede steun onder wetenschappers. Onmiddellijke en volledige invoering van Open Access volgens 'Plan S' op 1.1.2020 ondermijnt echter het bestaande wetenschappelijke kwaliteitsbeleid, heeft problematische gevolgen voor jonge wetenschappers en kan duur worden: ook vanuit het perspectief van de geesteswetenschappen redenen tot grote zorgen.
In afwachting van deze verdere discussie bevelen de disciplineoverleggen NWO vooralsnog aan:
- Sta voorlopig hybride OA toe, in elk geval voor de geesteswetenschappen (de voorwaarden die het implementatieplan geeft zijn onrealistisch).
- Sta, in elk geval voor de geesteswetenschappen, ‘green’ OA ongeclausuleerd toe (inclusief het archiveren van preprints en inclusief het archiveren met een eventueel embargo; voor de geesteswetenschappen is dat laatste vrijwel nooit problematisch).
- Maak expliciet ruimte voor ‘platinum’ OA (‘platinum’ OA is beter dan ‘gold’ OA!).
- Laat bij de implementatie van Plan S boekpublicaties voorlopig buiten de OA-verplichting vallen.
- Laat bij de implementatie van Plan S zogenoemde ‘hybride’ publicaties (wetenschappelijke publicaties die een breed publiek bereiken) principieel buiten de OA-verplichting vallen (hier werkt de praktijk van disseminatie al bevredigend en is er hier geen probleem dat opgelost moet worden met OA).
De volledige argumentatie kunt u vinden in deze Standpunt_Disciplineoverleggen_Geesteswetenschappen_31_januari_2019.pdf.